5G devrimi ile mobil teknolojiler sektörleri yeniden şekillendirecek

Çinli Huawei’nin Dönüşümlü CEO’su Ken Hu, Londra’da 8’incisi düzenlenen Dünya Mobil Genişbant Forumu’nda konuşma yaparken, Çince’de “değişim ile fırsat” kavramlarının aynı kelimelerden oluştuğunu söylüyordu. Evet mobilde 5G ile büyük bir değişim dalgası geliyor ve bu gerçekten büyük fırsatlar da yaratacak. Ya da hazır olmayanlar için önemli zorluklar. Buradaki değişimi daha önceki 3G-4G değişimleriyle karıştırmayın. Bu sadece bir telefonla haberleşme işi değil… Gittiğim bu kongredeki izlenimlerimi teknoloji değil ekonomi sayfalarına taşımamın en önemli nedeni bu… Sektörlerde büyük dikey değişimler yaratacak. 5G gecikme hızını mili sanayiye kadar indirgiyor. Bu neredeyse düşünce hızında veri iletimi demek. Kesintisiz güvenlik özelliği bir başka önemli gücü… Sıralayabileceğim pek çok özellik daha… Şimdi siz sektörleri hayal ederken ben birkaç örnek vereyim otonom araçlar, tıp, robotlar, birbirleriyle düşünce hızında konuşan makineler… Kısaca tüm sektörler kökünden değişecek… Peki o zaman, Ken Hu’nun bir başka sözüne gelelim… “Mobil mi dünyayı yeniden şekillendirecek, yoksa siz mi mobili kullanarak bunu yapacaksınız!”… Bir makineyi programlayıp, işletim sistemini ayarladıktan sonra, sadece o fabrikadaki değil bütün dünyadaki robotları aynı anda ‘up-grade’ etmiş olacaksınız. Çünkü onlar birbiriyle konuşuyor olacak… Ya da önünüzdeki giden otomobilin sensörleri buzlu bir yola rastladığında hemen arkasındaki otomobilin önlem alması için uyarı sinyalini hemen arkasındaki arabaya, 1 mili sanayi farkla aktarabilecek. Veya dünyanın herhangi bir yerinde bir doktor, robot kolları kullanarak, yine dünyanın herhangi bir yerindeki ameliyatı gerçekleştirebilecek… Huawei tarafından düzenlenen Dünya Mobil Genişbant Forumu’nun ana fikri aslında 5G teknolojilerin gelişiyle endüstrilerdeki dikey değişimin ne kadar devrimsel olabileceğiydi… O nedenle geleceğin değişimlerini gözlemlediğim son dönemdeki en heyecan verici toplantılardan biriydi… Heyecan verici bir dünya geliyor Çinli Huawei, 1987 yılında kurulan, çalışanlarının sahibi olduğu özel bir şirket. CEO’lar ise belirli süreler değişerek görev yapıyor. O yüzden anlatırken ‘dönüşümlü CEO’ ifadesini kullanıyorlar. Türkiye’de 2002 yılında faaliyetlerine başlayan Huawei, 15 yıldır burada altyapıdan telefona kadar pek çok alanda ürün ve servisiyle yer alıyor aslında… Bu tip şirketlerin gerçekleştirdiği yeni teknolojilerle gerçekten heyecan verici bir dünya geliyor. 5G’nin teknolojinin ötesinde ne olduğunu anlatmak için dünya devi Huawei’nin 5G pozisyonunu tanımlamasına bakıyorum… “5G sadece hızlı değil fakat yeni bir paradigma”… 5G, yeni jenerasyon mobil ve kablosuz geniş bant teknolojilerini temsil ediyor. Ultra düzeyde bir hızı, en alt düzeyde bir gecikmeyi, mükemmel bir güvenlik ve sürdürülebilirliği ifade ediyor. Teknolojinin ayrıntılarına burada çok girmeyelim. Ama yukarıda da bahsettiğim spektrumu Huawei şöyle tanımlıyor: “5G networkler sadece gelişmiş iletişim servisleri değil, endüstrilerdeki dijital dönüşümü yaratarak sosyoekonomik alt yapı gelişimleri için en büyük destek olacak.” Her şey birbirine bağlı olacak Bu tanımları verdikten sonra Huawei Dönüşümlü CEO’su Ken Hu’nun yaptığı değerlendirmelere gelelim... Burada 5G’nin tüm dijital devrimin hayallerini gerçekleştireceğini söyleyebiliriz. Ki bu makinelerin iletişimini ‘mükemmel’ hale getirmesiyle yapacak. 5G’nin dijital dönüşümlü bir anahtar faktör rolü oynayacağını söyleyebiliriz. Hu bunu şöyle anlatıyor: “Günümüzde mevcut durumdaki bisiklet, sokak lambası, su sayacı, nakliye konteynırı gibi her şeyin bağlanabileceğine ve ileride de buna benzer şekilde artık sürekli bağlı olacağına inanmak zorundayız. Tüm bunlar gerçek fırsatlar. Fakat bu fırsatları yakalamak için yeni bir modele ihtiyacımız var.” Hu, bu yeni modeli ‘sektörlere yayma ve ölçek yaklaşımı’ olarak nitelendiriyor. Yeni model yaklaşımı Ken Hu bu yeni model yaklaşımını şöyle anlatıyor: “Bu modelde telekom şirketlerine daha fazla bağlantı sağlamaları için büyümelerini öneriyoruz. Endüstriyel uygulamaların özel ihtiyaçlarına dayanan katma değerli hizmetler geliştirmek için iş ortaklarıyla birlikte çalışmaları gerekiyor. Bu katma değerli hizmetleri desteklemek için, ağları güçlendirmeleri ve daha akıllı hale getirmek çok önemli ve telekomünikasyon şirketleri, ağ performansını artırmak ve 5G’nin önünü açmak için 4.5G ve NB-IoT kurulumunu hızlandırarak bu işlere başlayabilirler.” Dron dönemi için standartlar geliyor Huawei altında faaliyet gösteren ‘Wireless X Labs’ aslında pek çok teknoloji şirketinin, iş ortağının birlikte çalıştığı bir platform. Bu platform 8. Dünya Mobil Genişbant Forumu’nda ‘Dijital Gökyüzü Girişimi’ni de duyurdu. Bu nedir derseniz işlerin geldiği boyutu tanımlama açısından özellikle okuyun derim. Girişim, drone uygulamalarının geliştirilmesini teşvik etmek ve gelişmiş alçak irtifa şebekesi kapsama alanıyla alçak irtifa hava sahasında standartları belirleyerek burada bir ekonomik yapıyı hayata gerçekleştirmeyi amaçlıyor. Girişimle ilgili değerlendirmelerde bulunan Huawei Kablosuz Ağ Ürün Birimi CMO’su Zhou Yuefeng, şunları söylüyor: “Geleneksel olarak karada gerçekleşen etkinlikler artık gittikçe havada gerçekleşmeye başladı. Kişisel ulaşım amaçlı uçan taksiler yakında gerçek olacak. Hücresel ağların ve Drone’ların birleşimi hava sahasını yeniden tanımlayacak, yolculuk, alışveriş ve yaratım şeklimizi değiştirecek. Ancak, tüm mevcut baz istasyonları insanlara ve nesnelere karada hizmet verecek şekilde tasarlandı. Alçak irtifa dronları, yansıtılan sinyaller ve yan kulak kapsama alanıyla destekleniyor. Bu nedenle dronlar hâlihazırda ciddi sinyal karışıklığı (parazit) sorunlarıyla karşı karşıya kalıyor. Mevcut şebeke, uçaklar 120 metrenin altına indiğinde sınırlı sayıda drone uygulamasını destekleyebiliyor. Şebeke kurulumu, uygulama inovasyonu yönünde atılacak ilk adımdır. Dijital gökyüzü girişimi, 300 metrenin altındaki irtifada şebeke kapsama alanı sağlamayı ve drone uygulamaları için gelişmiş bir test ortamı oluşturmayı hedefliyor. Operatörler sınırsız büyüyebilir Huawei tarafından düzenlenen Dünya Mobil Genişbant Forumu’nun 8’incisi 15-16 Kasım tarihlerinde Londra’da gerçekleştirildi. Dünyanın dört bir yanında faaliyet gösteren mobil telekom operatörleri, dikey endüstriler, sektör standardı konusunda çalışan kuruluşlar ve sektör STK’larından 1.400’ü aşkın temsilcinin katılımıyla düzenlenen etkinlikte, Huawei Dönüşümlü CEO’su Ken Hu, artık her şeyin bağlantılı olduğunu vurgularken, telekom operatörlerinin neredeyse sınırsız bir büyüme potansiyeline sahip olduğunu da söyledi. Hu bunun onların yaratacakları servislerle bağlantılı olduğunu söylüyordu. ICT çözümleri, ürünleri ve servisleri sunan Huawei’nin dünya çapındaki 180 bin çalışanı var ve 170’den fazla ülkede faaliyet gösteriyor. Ankara ve İstanbul 'techcity' oluyor 5G ile ilgili vizyon için çok beklemek gerekmeyecek. 2020 yılı dünyada bu uygulamaların başlanacağı yıl olarak hedef seçilmiş. Tüm dünyada operatörler bu konuda çalışıyor. Bu konudan bahsederken biraz da ‘techcity’ kavramına değinelim. Dijital kentlerden en büyük farkı ‘techcity’ daha çok ‘Iot’ (Internet of things-Makineler arası internet ağı) alanındaki çalışmaları kapsıyor. Örneğin, akıllı su sayaçları, akıllı park etme sistemleri. Burada ana yapıyı sağlayanlar da daha çok operatörler ve onların iş ortakları. Ve her şehir ‘techcity’ kavramı altında seçilen operatörler tarafından teker teker dönüştürülecek. İstanbul ve Ankara da bu şehirler arasında. İki ayrı operatör bu konuda dünyanın 16 şehri ile birlikte çalışıyor. Huawei, bu konuda 3 unsurun etkili olacağını söylüyor. Bunlardan birincisi endüstrileri destekleyen dijital aplikasyonlar. İkincisi ‘Giga Deneyimi’ yani şehirli yaşayanların iletişimini ultra hızlandırmak. Son olarak dijital toplum için bir endüstri eko sistemi yaratmak. AKILLI BİNAM