Yenilenebilir Enerji Kaynakları (Renewable Energy)

Yenilenebilir enerji, doğal kaynaklardan elde edilen ve sürdürülebilirliği olan enerjiler olarak da tanımlayabiliriz.

Yenilenebilir enerji, doğal kaynaklardan elde edilen ve sürdürülebilirliği olan enerjiler olarak da tanımlayabiliriz. Yenilenebilir enerjiler; güneş, rüzgar, biyokütle, jeotermal, dalga enerjisi gibi doğada kendiliğinden var olan kaynaklardan elde edilmektedir. Bu kaynaklar, fosil enerji kaynaklarının tersine zamanla tükenmez ve kömür, benzin, doğalgaz gibi yenilenemeyen enerjilere alternatiftirler. Yenilenemez enerji kaynaklarının en temel özelliği sürdürülebilir yapıda olmamalarıdır. Bu nedenle petrol veya doğalgaz yenilenebilir mi sorusunun yanıtı olumsuzdur. Yenilenemeyen kaynakların diğer bir özelliği ise dünya üzerinde sadece belirli noktalarda bulunmalarıdır. Bu kaynaklar oluşmak için belirli jeolojik özelliğe sahip toprağa ihtiyaç duyar. Ayrıca kükürtlü, karbonlu ve azotlu yapıda kaynaklar olduklarından çevreye zarar verirler. Bununla birlikte yenilenebilir enerji kaynaklarına oranla miktar ve enerji potansiyeli bakımından daha dengeli yapıya sahiptir. YENİLENEBİLİR ENERJİ KAYNAKLARI Yenilenebilir Enerji Kaynakları: Gelgit Enerjisi Hidrojen Enerjisi Hidroelektrik (Hidrolik) Enerji Biyokütle Enerjisi Güneş Enerjisi Rüzgar Enerjisi Jeotermal Enerji Dalga Enerjisi Dünyada tüketilen birincil enerji kaynaklarının yüzde 86’sı fosil kökenli yakıtlardan sağlanmaktadır. Fosil kökenli yakıtlar geleneksel yakıtlar olarak da adlandırılmaktadır. Bu yakıtların oluşumu milyonlarca yılda gerçekleşmektedir. Bu özelliklerinden dolayı yenilenemez enerji kaynağı olarak adlandırılmaktadırlar. Ayrıca, fosil kökenli yakıtlar yüksek maliyetlidirler ve olumsuz çevresel etkileri bulunmaktadır. Özellikle fosil kökenli yakıtları ithal eden gelişmekte olan ülkeler, bütçelerinin büyük bir kısmını bunun için harcamaktadırlar. Bu nedenlerden dolayı, son yıllarda fosil kökenli yakıtlara alternatif olabilecek birincil enerji kaynaklarına talep artmaya başlamıştır. Güneş, rüzgar, jeotermal ve biyokütle gibi yenilenebilir enerjiler bu kaynakların başında gelmektedir. 1-) GELGİT ENERJİSİ Gelgit Enerjisi: Güneş’in ve Ay’ın Dünya üzerinde uyguladığı kütle çekim kuvvetine bağlı olarak denizlerde ve okyanuslarda oluşturduğu gelgit akıntılarının hareketi etkisiyle oluşan bir kinetik enerjidir. Gelgit olayında sular günde iki defa yükselir ve iki defa da alçalır. Bu alçalma ve yükselme hareketleri 12 saat veya 24 saatlik periyotlar halinde gerçekleşir. 2-) HİDROJEN ENERJİSİ Hidrojen Enerjisi: Hidrojen enerjisini kısaca, doğada bileşikler halinde bulunan hidrojenin dönüştürülmesiyle elde edilen enerji kaynağı olarak tanımlamak mümkün. Başka bir ifadeyle, bu enerji kaynağı hidrojen atomlarının oksijen atomlarından ayrılmasıyla ortaya çıkmaktadır. Hidrojen enerjisi farklı renklerle temsil edilen bir üretim sürecine sahiptir. Bunun anlamı, farklı enerji kaynaklarıyla hidrojen enerjisi üretilebilmesidir. Bunlar; fosil yakıtlarla üretilen gri hidrojen, doğal gaz ile üretilen mavi hidrojen, henüz deneme aşamasında olan metanın termal parçalanması ile elde edilen turkuaz hidrojen ve yenilenebilir enerji ile elde edilen yeşil hidrojen olarak sınıflandırılabilir. 3-) HİDROELEKTRİK ENERJİSİ Hidroelektrik Enerjisi: Hidroelektrik enerjisi akan sudan yararlanmak suretiyle elektrik enerjisinin üretilmesi anlamına gelir.  HES adı verilen hidroelektrik santraller kurulur. Sürekli olarak bir devinim içerisinde olan su akışı sayesinde elektrik her daim üretilebilir. Akan suyun gücüne göre üretilen enerji miktarı değişiklik gösterir. Nehirden akan su ne kadar yüksekten dökülüyorsa üretilen enerji miktarı da o kadar fazla olur. Su aynı zamanda kanal veya borulara da aktarılabilir. Bu şekilde türbinlere yönelen su ile türbinler dönerek elektrik üretilir. Dönen pervaneler sayesinde açığa çıkan mekanik enerji elektrik enerjisine çevrilir. Bu suretle hidroelektrik enerjiden yararlanılmış olur.  4-) BİYOKÜTLE ENERJİSİ Biyokütle (Biyogaz enerjisine): Organik atıklardan (hayvan gübresi, tarım atık/artıkları, atık sular, enerji bitkileri vb.) anaerobik fermentasyon ile elde edilen, metan içeriği yüzde 55-70 arasında değişebilen ısıtma, elektrik üretimi, araç yakıtı gibi farklı alanlarda kullanılabilen bir biyoyakıttır. Bunun dışında biyokütle enerjisi olarak; biyoetanol, biyodizel, gazlaştırma ve piroliz ürünleri, mikrobiyal yakıt hücreleri, biyogaz ve biyokütlenin termal proseslerinden elde edilen hidrojen enerjisi gibi farklı enerji türlerini saymak mümkündür. 5-) GÜNEŞ ENERJİSİ Güneş Enerjisi: Güneşten direkt ya da dolaylı olarak elde edilen enerji olarak tanımlanabilir. Toplayıcılar kullanılarak güneş enerjisinden ısı ve elektrik elde edilebilirken aynı zamanda da geliştirilen fotovoltaik pillerle de elektrik üretmek mümkündür. 6-) RÜZGAR ENERJİSİ Rüzgar Enerjisi: Coğrafi açıdan rüzgar alan uygun yerlere kurulan, havanın kinetik enerjisini elektrik enerjisine çeviren türbinler ile elde edilmektedir. Rüzgar enerji ile elektrik üretimi gerçekleştirilirken, aynı zamanda küçük çaplı bazı uygulamalarda (örneğin su çıkarma ve arazi sulama gibi) kullanımı da mümkündür.  7-) JEOTERMAL ENERJİSİ Jeotermal Enerji: Jeotermal kaynağın bulunduğu bölgelerde, direkt ya da dolaylı olarak elde edilebilen enerji türüdür. Isıtma, soğutma, elektrik üretimi, mineral üretimi, kaplıca amaçlı kullanım gibi farklı uygulama alanlarına sahip olan jeotermal enerji ülkemiz için de önemli bir yenilenebilir enerji kaynağıdır. 8-) DALGA ENERJİSİ Dalga Enerjisi: Dalga enerjisi, denizlerde oluşan dalgaların yarattığı itme gücünden yararlanan yenilenebilir enerji kaynağıdır. Günümüzde dalga enerjisi yaygın değildir. Bunun nedeni, şiddetli fırtınalarda dalga enerjisi türbinlerinin çok zarar görmesi ve dalga oranının çok yüksek olduğu yerlerin kısıtlı oluşudur. Tüm yenilenebilir enerjilerin ortak özellikleri çevreye dost, sürdürülebilir ve yerli kaynaklardan elde edilebilir olmasıdır. Bu sayede, tüm dünya ile birlikte ülkemizde de artışa geçen enerji ihtiyacına yönelik, çok yüksek fiyatlara ithal ettiğimiz fosil enerji kaynaklarına alternatif olarak öne çıkmaktadır. Yenilenebilir enerji kaynaklarının kullanımı ile yerli enerji üretimi sağlanabilecek, çevre kirliliği en aza indirilebilecek ve sosyo-ekonomik açıdan büyük bir düzelme ve ilerleme sağlanabilecektir. Elements Visualcapitalist 2021 verileri göz önüne alındığında, globalde yenilenebilir enerji kaynaklarla ilgili raporunda; Rüzgar enerjisi yüzde 6 Jeotermal enerji yüzde 1’den az Güneş enerjisi yüzde 3,7 Hidrolik enerji yüzde 15,3 Biyokütle enerjisi yüzde 2,3 Elements Visualcapitalist 2021 rapora göre enerji yüzde ve enerji maliyeti tablosu aşağıdaki gibidir.   Özetle; Yenilenebilir Enerji Çağı, İklim değişikliği ile ilgili farkındalık, küresel ekonominin geleceğini çeşitli şekillerde şekillendiriyor. Hükümetler emisyonların nasıl azaltılacağını planlıyor, yatırımcılar şirketlerin çevresel performansını inceliyor ve tüketiciler karbon ayak izlerinin bilincine varıyor. Ancak paydaş ne olursa olsun, fosil yakıtlardan enerji üretimi ve tüketimi emisyonlara en büyük katkılardan biridir. Bu nedenle, yenilenebilir enerji kaynakları hiçbir zaman bugün olduğundan daha üst düzey olmamıştı. Önümüzdeki yılların en önemli konusu, yenilenebilir enerji kaynakları olacağı aşikardır.  ( Magic Mechanic Meetings© yazı dizisi devam edecek… )   KAYNAKÇA: 1-)  Türkiye'de Yenilenebilir Enerji Kullanımının Mevcut Durumu ve Sorunları https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/951665 2-) Yenilenebilir Enerji Kaynakları Nelerdir? Yenilenebilir Enerji Kaynakları Özellikleri ve Avantajları Nelerdir? https://www.sabah.com.tr/egitim/yenilenebilir-enerji-kaynaklari-nelerdir-yenilenebilir-enerji-kaynaklari-ozellikleri-nelerdir-e1-5827092 3-) Beş Ana Yenilenebilir Enerji Türü Nelerdir? https://elements.visualcapitalist.com/what-are-the-five-major-types-of-renewable-energy/ 4-) Kısa Kısa Yenilenebilir Enerji Kaynakları https://www.wwf.org.tr/ne_yapiyoruz/iklim_degisikligi_ve_enerji/yenilenebilirnerji_ve_enerjiverimliligi/kisakisayenilenebilirenerjikaynaklari/ 5-) Yenilenebilir Enerji Sistemleri https://fbe.bingol.edu.tr/programlar_/yenilenebilir-enerji-sistemleri/ Semih ÇALAPKULU  Makina Mühendisi